علائم وسواس فکری چیست و چگونه درمان می گردد؟ - وبلاگ ملیسا

به گزارش وبلاگ ملیسا، انگیزه - اختلال وسواس فکری، یک اختلال اضطرابی است که به طور کلی باعث ناراحتی شدید فرد می گردد. افراد مبتلا به این اختلال اغلب با تحریکات مداوم و مکرر افکار و تصاویر ناخواسته روبرو می شوند. بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت روان، وسواس فکری بیش از 2 میلیون بزرگسال را در ایالات متحده تحت تاثیر قرار داده است. وسواس فکری شدید می تواند به اضطراب منجر شده و به طور چشمگیری زندگی روزمره را دچار کند. این تنها نشانه های کوچکی از ابتلا به این اختلال است؛ اگر می خواهید بطور کامل با این اختلال و علائم آن آَشنا شوید، با ما همراه باشید.

انواع وسواس فکری

همانگونه که گفته شد، اختلال وسواسی-اجباری (وسواس فکری)، به عنوان یک نوع اختلال اضطراب طبقه بندی می گردد. افراد مبتلا به وسواس فکری ممکن است متوجه شوند که وسواس هایشان غیر منطقی است، اما کوشش برای متوقف کردن یا نادیده دریافت آنها سبب اضطراب و استرس آنها می گردد، بنابراین فرد مبتلا باید حتماً تحت نظر پزشک قرار گیرد. طبق گفته کارشناسان، اختلالات وسواس فکری گونه های مختلفی دارند که عبارتند از:

• افکار مزاحم
• آنالیز دائمی
• ترس از آلودگی های شخصی و محیطی
• وسواس قهری

بیماران مبتلا به وسواس فکری، افکاری نفوذی داشته و به طور کلی تصاویری که در ذهنشان اتفاق می افتد ناراحت نماینده یا وحشتناک است. این افکار ممکن است بر اساس تجارب زندگی شخصی شان اتفاق افتاده یا ممکن است به دلایل خاصی اتفاق بیفتد.

آن دسته از بیماران مبتلا به وسواس فکری که احتیاج دارند به طور مداوم، افراد یا اقلام را مورد آنالیز قرار دهند، عموما ترس از آن دارند که اگر آنالیز و چک کردن پی در پی آنها را متوقف نمایند، اتفاق بدی بیفتد. به عنوان مثال، فردی با وسواس فکری ممکن است به طور مداوم سرتاسر خانه خود راه رفته تا مطمئن گردد که تمام درها و پنجره ها بسته شده اند؛ زیرا می ترسد کسی سعی در شکستن قفل داشته باشد و وارد خانه او گردد.

افراد مبتلا به ترس از آلودگی ممکن است در طول روز، دست های خود را چندبار شستشو داده و به حمام بروند؛ علاوه بر این ممکن است برای اطمینان از آن که محیط اطراف شان عاری از میکروب باشد، سانت به سانت خانه خود را تمیز نمایند.

گروهی دیگر از مبتلایان به وسواس فکری، همواره اشیا و اجسامی را که تحت تصرف و مالکیت دارند، حفظ و نگهداری می نمایند و هرگز آن ها را دور نمی ریزند، حتی اگر بی فایده یا با فایده باشد. افردی که در نگهداری از اشیا و لوازم خود چنین وسواس فکری را دارند، از نظر احساسی به اشیا وابسته می شوند و فکر کردن به چیزهایی که دور انداخته شده اند، منجر به ناراحتی آن ها می گردد.

تصاویر ذهنی، ایده ها و افکار وسواسی به سادگی اتفاق نمی افتند. افکار مزاحم همواره با فرد مبتلا همراه بوده و نمی تواند از افکار خود فرار کند، این افکار تکراری شدید آنها را مجبور به انجام کاری به صورت پی در پی و متوالی می نماید.

علت وسواس فکری چیست؟

وسواس فکری یک اختلال است که هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، متخصصان پزشکی معتقدند که مولفه ای ژنتیکی برای این بیماری وجود دارد، زیرا بعضی تحقیقات نشان داده اند که این اختلال به تربیت خانواده ها مرتبط است. این رفتار همچنین می تواند بر اثر عادات دوران کودکی و یا انجام کاری به صورت متوالی و پی در پی ایجاد گردد.

علائم وسواس فکری چیست؟

علائم وسواس فکری عبارتند از رفتارهای وسواسی و اجباری.

رفتارهای وسواسی عبارتند از:

• ترس از آلودگی محیطی و شخصی
• انگیزه های پرخاشگرانه
• افکار جنسی پایدار
• تصویر ذهنی آزار کسی که دوستش دارید
• افکاری که ممکن است باعث آسیب دیگران شوند
• افکاری که ممکن است به شما آسیب برسانند

علائم وسواس فکری اجباری عبارتند از:

• آنالیز دائمی
• شمارش دائمی
• تمیز کردن مکرر یک یا چند چیز
• شستن مرتب دستها
• چک کردن مداوم اجاق گاز یا قفل ها
• نگهداری وسایل به روشی خاص تا زمانی طولانی

سایر علائم وسواس فکری که افراد مبتلا به آن ممکن است آن را تجربه نمایند به توضیح زیر است:

1. مجازات

مجازات ها رفتارهایی هستند که افراد وسواسی برای تسکین اضطراب شان از خود نشان می دهند. رفتار وسواسی به طور مستقیم با فکر کردن بیش از حد مرتبط است. به عنوان مثال، کسی که نگران است پول هایش سرقت گردد، ترسی وسواسی داشته و پول خود را هر ساعت شمارش می نماید.

2. وسواس بدون اجبار

همواره رفتار فیزیکی مرتبط با وسواس فکری وجود ندارد. اگر به طور مداوم در خصوص موضوعی غیرقابل کنترل (مانند امنیت داشتن افراد خانواده یا فامیل) نگران هستید و افکار وسواسی منجر به ناراحتی شدیدتان می گردد، پزشک شما بعید است اختلال وسواس فکری تان را تشخیص دهد.

3. علائم عاطفی

بیماران مبتلا به وسواس فکری به طور کلی بسیار مضطرب و عاطفی هستند. آنها افسردگی، نگرانی بیش از حد، تنش شدید و احساس چک کردن مداوم و غیرطبیعی وسایل را تجربه می نمایند.

4. علایم فیزیکی

علاوه بر رفتارهای وسواسی اجباریِ فرد مبتلا به وسواس فکری، هیچ نشانه فیزیکی از این اختلال وجود ندارد؛ با این حال، یک فرد مبتلا به وسواس فکری مسائل جسمی خاصی را تجربه می نماید. برای مثال، یک فرد مبتلا به وسواس فکری دستهایش را به حدی می شوید که پوستش قرمز، زبر و دردناک می گردد.

تأثیرات کوتاه مدت و بلند مدت علائم وسواس فکری

فرد مبتلا به وسواس فکری ممکن است اثرات کوتاه مدت متعددی را تجربه کند؛ از جمله ناتوانی در عملکرد به عنوان یک عضو فعال در گروه های عضو یا در جامعه، مسائل در مدرسه یا کار، یا مشکل حفظ دوستی و روابط عاشقانه. اثرات درازمدت وسواس فکری به طور کلی به علت کیفیت پایین زندگی بیماران دچار افسردگی، توسعه می یابد. اثرات درازمدت شامل افسردگی، اضطراب ثابت و افزایش خطر سوء مصرف مواد است.

بیشتر بخوانید: افسردگی ناشی از مواد و دارو؛ علت، علائم و راه های درمان

راه های تشخیص اختلال وسواس فکری

اگر دوستانتان به شما گفته اند که افکار وسواسی دارید یا در عمل دچار وسواسی اجباری هستید، احتمالا متوجه شده اید که به این بیماری مبتلا شده اید. بیشتر بیماران مبتلا به وسواس فکری از رفتارهایی که نشان می دهند آگاهی دارند، آنها نمی توانند رفتارهایشان را متوقف نمایند.

هیچ آزمون خود ارزیابی برای مبتلایان به وسواس فکری وجود ندارد، اما شما می توانید برای ارزیابی خود همراه با دوستانتان فهرستی از رفتارهایی که همواره آن ها تکرار می کنید جمع آوری نموده و آن ها را ارزیابی کنید. سپس می توانید این لیست را با پزشک خود در میان گذاشته و در خصوص این موضوع بحث کنید. پس از صحبت کردن با شما درباره افکار و رفتارهایتان، پزشک ممکن است یک ارزیابی روانشناختی را پیشنهاد کند. پزشک ممکن است برای ارزیابی صحیح، بخواهد با دوستان و نزدیکانتان شما نیز صحبت کند.

داروهای وسواس فکری: مشابه داروهای ضد اضطراب

داروهایی که برای درمان اختلال وسواسی-اجباری استفاده می شوند، همان داروهایی هستند که برای درمان بیشتر اختلالات اضطرابی استفاده می شوند. روان درمانی یکی دیگر از جنبه های مهم درمان است و به طور کلی در ارتباط با استفاده از دارو توصیه می گردد.

طبق گفته کارشناسان، داروهای مورد استفاده برای درمان وسواس فکری به طور کلی عبارتند از: فلوکستین، سرترالین، سیتالوپرام، پاروکستین، اِسیتالوپرام، اولانزاپین و رسپریدون. این داروهای روانپزشکی می توانند افکار وسواسی و اجباری را کنترل نمایند، آنها سطح سروتونین را در مغز افزایش می دهند.

عوارض جانبی دارویی

بیشتر داروهای اعصاب، از جمله آن هایی که در بالا لیست شده اند، عوارض جانبی دارند. استفراغ، اسهال، از دست دادن کنترل، لرزش بدن، ادرار غیرطبیعی، تغییرات بینایی، سردرگمی شدید، سفت شدن عضلات، تغییرات اشتها، از دست دادن قوای جنسی، همه عوارض جانبی احتمالی این داروها هستند. اگر هر کدام از این علائم را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

اعتیاد به داروها و مواد مخدر ضد وسواس فکری، وابستگی و درمان کامل

ممکن است در طول درمان با داروهای تجویزی، به این داروهاوابستگی پیدا کنید؛ بنابراین، هنگامی که آنها را مصرف می کنید، انجام دقیق دستورالعمل های پزشک تان اهمیت ویژه ای دارد. این داروها ممکن است به کاهش علائم وسواس فکری شما یاری کند، اما پس از درمان، کنار گذاشتن آنها برایتان بسیار سخت است و باید حتماً در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید.

سوء مصرف دارو

یکی دیگر از دلایلی که توصیه می گردد حتما به توصیه های پزشک خود پایبند باشید، جلوگیری از مصرف بیش از حد داروها است. اگر داروهای ضد اضطراب را بیش از حد مصرف کنید، می تواند سریعا ضربان قلب و مسائل تنفسی را در شما افزایش داده و به استفراغ، تهوع، تشنج، خواب آلودگی شدید و فشار خون پایین منجر گردد. اگر این علائم را تجربه می کنید، با پزشک تان تماس بگیرید.

افسردگی یکی دیگر از علائم وسواس فکری

افسردگی اغلب با وسواس فکری رخ می دهد، به همین دلیل بخشی از برنامه درمان شامل روان درمانی می گردد. بیشتر داروهای ضد اضطراب مورد استفاده برای درمان وسواس فکری، برای درمان افسردگی نیز مناسب هستند. همچنین امکان دارد پزشک شما مجموعه ای از داروهای ضد افسردگی را برای شما مجددا تجویز کند تا شرایط شما را پس از مصرف آن آنالیز کند.

یاری دریافت برای درمان علائم وسواس فکری

مهم نیست که شرایط چقدر شدید به نظر برسد، شما در هر زمانی می توانید به درمان وسواس فکری خود یا اطرافیانتان یاری کنید. یاری به خودتان یا عزیزتان، به طور چشمگیری کیفیت زندگی شما را بهبود می بخشد.