شبکه های اجتماعی واقعا تاثیر منفی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد؟ - وبلاگ ملیسا

به گزارش وبلاگ ملیسا، جامعه شناس و دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با اشاره به یافته های آخرین پژوهش خود در سال 97 و پیش از پاندمی کووید 19 درباره تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان گفت: یافته های به دست آمده از این پژوهش بیانگر این است که شبکه های اجتماعی مجازی تاثیری منفی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان در آن مقطع زمانی و پیش از پاندمی کووید 19 نداشته است چراکه تنها یک پنجم دانش آموزان فعالیت در شبکه های اجتماعی را باعث کاهش عملکرد تحصیلی خود می دانستند.

دکتر تهمینه شاوردی در گفت وگو با وبلاگ ملیسا، با بیان اینکه پژوهش اجرا شده به وسیله وی با هدف شناخت تاثیر مثبت و منفی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی مقطع دوم(دهم، یازدهم و دوازدهم) در سال 97 و پیش از پادمی کووید 19 اجرا شده است، اظهار کرد: جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان کلاس های دهم، یازدهم و دوازدهم منطقه ها 3، 4، 7، 8، 16، 22 با حجم نمونه 855 نفر بوده و با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای انجام شد که نتایج آن نشان داد شبکه های اجتماعی تاثیری منفی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان در آن مقطع زمانی نداشته است.

تنها 19/5 درصد دانش آموزان معتقدند شبکه های اجتماعی بر عملکرد تحصیلی شان تاثیر گذاشته است

این جامعه شناس با اشاره به یافته های پژوهش یاد شده، ادامه داد: در این پژوهش تنها 20.3 درصد دانش آموزان اظهار داشتند که معدل امسال آنها نسبت به سال گذشته و بعد از استفاده از شبکه های اجتماعی کمتر شده است. بعلاوه تنها 19.5 درصد دانش آموزان معتقدند که شبکه های اجتماعی با منحرف کردن فکر آنها از درس بر روی عملکرد تحصیلی شان تاثیر گذاشته است.

دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه آمار یاد شده بیانگر این است که تنها یک پنجم دانش آموزان فعالیت در شبکه های اجتماعی را باعث کاهش عملکرد تحصیلی خود می دانند، توضیح داد: پژوهش یاد شده نشان داد که 22.8 درصد دانش آموزان به هنگام درس خواندن به دلیل دریافت پیغام ها در شبکه های اجتماعی به سختی توانسته اند فکر خود را بر روی درس متمرکز نمایند و 69.2 درصد دانش آموزان نیز اظهار داشته اند که شبکه های اجتماعی بر عملکرد تحصیلی آنها تاثیر منفی نداشته است.

دانش آموزان: اشکالات درسی خود را به وسیله شبکه های مجازی می پرسیم

کارشناسان: درصد کمی از دانش آموزان و دانشجویان از این شبکه ها برای کارهای مدرسه و دانشگاهی استفاده می­ نمایند

این عضو هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان بعلاوه درباره اثرات مثبت شبکه های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان، اضافه نمود: در پژوهش یاد شده 69.7 درصد دانش آموزان اظهار داشته اند که اشکالات و سوالات درسی خود را به وسیله شبکه های اجتماعی از دوستانشان می پرسند، به عبارتی می توان گفت شبکه های اجتماعی فاصله زمانی را برای آنها حل نموده و 38 درصد دانش آموزان نیز دریافته اند که شبکه های اجتماعی مهارت خواندن آنها را افزایش داده است.

شاوردی در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه به طور کلی دو رویکرد مختلف نسبت به عملکرد تحصیلی دانش آموزان تحت تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی وجود دارد، ادامه داد: از یک منظر صاحب نظران معتقدند استفاده مفرط از اینترنت ممکن است سطوح برانگیختگی روانشناختی را تشدید نموده و در نتیجه منجر به کم شدن خواب، کوتاهی در خوردن برای یک دوره طولانی و فعالیت جسمی محدود گردد که تمامی این عوامل باعث برهم خوردن تعادل بدن و در نتیجه بازماندن از انجام فعالیت های لازم تحصیلی می گردد.

به گفته وی گرچه امروزه نوجوانان علاقه زیادی به استفاده از شبکه های اجتماعی دارند اما با این وجود هواداران نظریه یاد شده معتقدند شبکه های اجتماعی تاثیری منفی بر روی تحصیلات دانش آموزان دارد.

این جامعه شناس ادامه داد: بعلاوه هواداران نظریه یاد شده اعتقاد دارند که با وجود محبوبیت شبکه های اجتماعی برای استفاده شخصی، اما تنها درصد کمی از دانش آموزان و دانشجویان از این شبکه ها برای کارهای مدرسه و دانشگاهی خود استفاده می­ نمایند و بر این اساس شبکه های اجتماعی تاثیری بر افزایش توانمندی های علمی دانش آموزان و دانشجویان ندارد.

دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با اشاره به نظریه دیگری در این رابطه، خاطر نشان کرد: از منظر دوم، شبکه های اجتماعی به دلیل دسترسی در همه مکان ها و قابل حمل بودن توانسته روشهای آموزش و راهبردهای نوین یادگیری نوجوانان امروز را تغییر دهد. یکی از مطالعات اجرا شده در این راستا نشان می­ دهد که تبلت ها با توجه به طراحی خود در سهولت به اشتراک گذاری صفحه نمایش، راه اصلی رسیدن به مهارت های آموزشی قرن بیست و یکم یعنی خلاقیت، نوآوری، ارتباطات و همکاری در میان دانش آموزان هستند.

هیچ همبستگی بین معدل کلی دانش آموزان و شرکت در رسانه های اجتماعی پیدا نشده است

این عضو هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان با بیان اینکه مطابق با نتایج بعضی از تحقیقات، نوجوانان از شبکه های اجتماعی برای تعدادی از فعالیت های مثبت نیز استفاده می نمایند، مطرح کرد: گروهی از صاحب نظران اعتقاد دارند که شبکه های اجتماعی پلتفرمی برای جوانان به منظور یادگیری و بهبود مهارت ها در حیطه یک دانش خاص ایجاد می نمایند. از سوی دیگر بعضی از مطالعات، تاثیر شبکه های اجتماعی بر اُفت در نمرات و عملکرد آکادمیک دانش آموزان و کمبود زمان برای مطالعه را آنالیز نموده اند که مطابق با نتایج آن هیچ همبستگی بین معدل کلی دانش آموزان و شرکت در رسانه های اجتماعی همانند فیسبوک پیدا نشده است و بر اساس نتایج بعضی تحقیقات دیگر، حتی رسانه های اجتماعی توانسته تعامل بین دانش آموزان و دبیران را بیشتر کند.

شاوردی خطاب به معلمان نیز این را هم گفت که دبیران مدارس مبه وسیلهه باید دانش آموزان را با فرصت های آموزشی موجود در شبکه های اجتماعی مجازی آشنا نمایند.

وی در انتها سخنان خود با ارائه پیشنهاداتی خطاب به معلمان و اولیای دانش آموزان تاکید نمود: دبیران باید بکوشند دانش آموزان را به انجام مشارکت های جمعی در امور آموزشی به وسیله شبکه های اجتماعی ترغیب نمایند و والدین نیز باید به صورت غیر مستقیم بر مدت زمانی که دانش آموزان وقت خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند نظارت نموده و بکوشند با ایجاد برنامه های جمعی از مشارکت آنها در برنامه ریزی یا همکاری استفاده نمایند تا اینگونه زمان حضور آنها در شبکه های اجتماعی مدیریت گردد.